Tập huấn “Ứng phó hiệu quả với các biện pháp Phòng vệ thương mại trong bối cảnh tham gia các Hiệp định thương mại tự do” tại An Giang

Trong giai đoạn hiện nay, quá trình hội nhập nền kinh tế quốc tế diễn ra ngày càng sâu rộng và nền kinh tế thế giới đang hồi phục sau Đại dịch Covid-19. Cùng với bối cảnh đó, Việt Nam cũng đã tham gia vào rất nhiều các Hiệp định thương mại tự do (FTA), đặc biệt là các FTA thế hệ mới dẫn tới các vụ việc phòng vệ thương mại (PVTM) gồm chống bán phá giá, chống trợ cấp, tự vệ đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam tiếp tục gia tăng. Với mục đích hỗ trợ các doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước chủ động hơn trong việc xử lý, ứng phó với các vụ việc điều tra PVTM của nước ngoài cũng như sử dụng các công cụ PVTM được pháp luật cho phép để bảo vệ lợi ích chính đáng của doanh nghiệp, đầu tháng 8 vừa qua Cục PVTM đã tổ chức chương trình tập huấn “Ứng phó hiệu quả với các biện pháp phòng vệ thương mại trong bối cảnh tham gia các Hiệp định thương mại tự do” tại TP. Long Xuyên, tỉnh An Giang.

Hội nghị tập huấn có sự tham gia của đại diện Cục PVTM, đại diện Sở Công Thương tỉnh An Giang và đại biểu đến từ các cơ quan quản lý nhà nước, hiệp hội, hội, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh và các địa phương lân cận. 

Xuất khẩu tăng trưởng nhanh cho thấy năng lực sản xuất của các doanh nghiệp Việt Nam trong nhiều ngành đã cao hơn, hàng hoá của Việt Nam đã thâm nhập được và có chỗ đứng tại nhiều thị trường. Tuy nhiên, điều này cũng tạo ra áp lực cạnh tranh đối với các ngành sản xuất tại nước nhập khẩu, khiến các ngành sản xuất này có thể phải yêu cầu Chính phủ sử dụng các biện pháp PVTM như chống bán phá giá, chống trợ cấp, tự vệ để bảo vệ mình. Tính đến thời điểm tháng 6 năm 2022, các vụ việc điều tra PVTM đối với hàng xuất khẩu Việt Nam theo biện pháp PVTM bao gồm: chống bán phá giá là 122/214 vụ việc (chiếm 57%), tiếp theo là tự vệ với 43 vụ việc (chiếm 20%), chống trợ cấp là 23 vụ việc (chiếm 11%). Đặc biệt, tính đến nay đã có tới 26 vụ việc điều tra chống lẩn tránh (chiếm tỉ lệ 12%) tổng số các vụ việc mà Việt Nam bị điều tra.

Các chuyên đề trong chương trình đã giới thiệu hệ thống pháp luật và thực tiễn PVTM  của Việt Nam trong bối cảnh tham gia các FTA thế hệ mới, đồng thời các diễn giả cũng cung cấp các thông tin về việc ứng phó với các vụ việc điều tra PVTM do nước ngoài khởi xướng đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam; làm rõ vai trò của Chính phủ trong các hoạt động ứng phó với các vụ việc PVTM nước ngoài để từ đó đưa ra những hướng dẫn và một số lưu ý cho các đối tượng khi tham gia vào các vụ kiện PVTM.

Tại hội nghị, các báo cáo viên cũng đã nêu rõ thực trạng ứng phó với các vụ việc điều tra PVTM của doanh nghiệp tại Việt Nam có những mặt tích cực về nhận thức về PVTM đang dần được nâng cao. Nhiều doanh nghiệp đã xác định được điều tra về biện pháp PVTM là hoạt động bình thường trong thương mại quốc tế nên đã chủ động trong việc xử lý, ứng phó với các vụ việc và thuê tư vấn pháp lý. Một số doanh nghiệp cũng đã chủ động thành lập bộ phận chuyên trách để xử lý các vụ việc PVTM. Nhưng bên cạnh đó, phần lớn các doanh nghiệp của Việt Nam là vừa và nhỏ, kiến thức về PVTM và nguồn lực xử lý còn hạn chế, các doanh nghiệp không đáp ứng đúng yêu cầu của cơ quan điều tra một cách chính xác và kịp thời dẫn tới việc nhận kết quả bất lợi và ảnh hưởng tới hoạt động xuất khẩu. Đây là những tồn tại mà chúng ta cần khắc phục trong thời gian tới để có thể tận dụng được các cơ hội và ưu đãi từ các FTA.

Chính vì vậy, các doanh nghiệp cần chủ động ứng phó với các vụ việc PVTM cũng như tích cực đấu tranh chống lẩn tránh biện pháp PVTM và gian lận xuất xứ thông qua việc trang bị kiến thức cơ bản về pháp luật PVTM, xây dựng chiến lược xuất khẩu, chuẩn bị nguồn lực để đối phó với các nguy cơ bị kiện về PVTM, theo dõi các thông tin cảnh báo của Bộ Công Thương trong quá trình xuất khẩu sang các nước, tuân thủ chặt chẽ các quy định về chứng nhận xuất xứ, không tiếp tay cho các hành vi gian lận xuất xứ, lẩn tránh biện pháp PVTM, tham gia hợp tác đầy đủ với cơ quan điều tra và phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương trong quá trình xử lý vụ việc.

Các ý kiến trao đổi, chia sẻ ghi nhận được tại hội nghị tập huấn là cơ sở để góp phần hoàn thiện và nâng cao chất lượng của công tác thực thi pháp luật PVTM tại Việt Nam, đồng thời tăng cường khả năng ứng phó với các vụ việc PVTM nước ngoài trong bối cảnh tham gia các FTA hiện nay./.