Nghiên cứu một số diễn biến mới trong quy định, thực tiễn phòng vệ thương mại của Colombia

I. Tổng quan về các biện pháp phòng vệ thương mại Colombia là thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) từ năm 1995, thông qua các hiệp định đa phương WTO áp dụng vào luật trong nước, trong đó bao gồm các hiệp định về các biện pháp phòng vệ thương mại. Điều này ngụ ý rằng các quy định pháp luật của WTO được coi là các điều ước quốc tế và do đó được coi là có thứ bậc cao hơn so với luật trong nước. Theo nghĩa này, Colombia đã và đang áp dụng các nguyên tắc chung được quy định trong các hiệp định mà cá

Các hiệp định do các thành viên WTO ký kết có một số ngoại lệ đối với điều khoản tối huệ quốc trong các trường hợp cụ thể, chẳng hạn như các biện pháp phòng vệ thương mại đối với hàng nhập khẩu. Đó là:

1. các hành động chống lại việc bán phá giá (bán với giá thấp, không công bằng);
2. thuế trợ cấp và thuế 'đối kháng' đặc biệt để bù đắp các khoản trợ cấp; và
3. biện pháp khẩn cấp để hạn chế nhập khẩu tạm thời, được thiết kế để bảo vệ các ngành sản xuất trong nước.

Khi áp dụng bất kỳ biện pháp nào ở trên, chính phủ phải thực hiện một cuộc điều tra đầy đủ, vì chúng được coi là cơ chế ngoại lệ. Kể từ năm 1994, chính phủ đã điều tra hơn 200 cuộc điều tra phòng vệ thương mại, trong đó 115 cuộc điều tra được hoàn thành và áp biện pháp tự vệ. Phần lớn các cuộc điều tra là với hàng hoá của Trung Quốc (71), phần còn lại được khởi xướng đối với các ngành sản xuất chính của Colombia mà đã yêu cầu Bộ Thương mại, Công nghiệp và Du lịch điều tra, bao gồm thép, nhôm và kinh doanh nông sản.

Chính phủ đã tích cực tiến hành điều tra về thuế chống bán phá giá trong hơn 10 năm qua. Một sửa đổi đối với thủ tục chống bán phá giá do Bộ Thương mại, Công nghiệp và Du lịch quy định vào ngày 30/12/2020, trong đó yêu cầu Bộ giám sát thường xuyên các dòng thương mại đến Colombia để đánh giá khả năng tồn tại và mức độ liên quan của việc tự khởi xướng các cuộc điều tra chống bán phá giá.

Tính tại thời điểm tháng 7/2021, Bộ đang tiến hành 8 cuộc điều tra bán phá giá, bao gồm những thứ khác: gương không khung, dây cáp thép, sợi mạ kẽm và sợi bê tông, khoai tây đông lạnh và tấm acrylic.

Liên quan đến các vấn đề về đối kháng, năm 2019, Bộ Thương mại, Công nghiệp và Du lịch đã khởi xướng cuộc điều tra đầu tiên về các khoản trợ cấp bị cáo buộc đối với nhập khẩu ethanol có xuất xứ từ Hoa Kỳ, theo yêu cầu của Hiệp hội các nhà sản xuất nhiên liệu sinh học quốc gia. Tháng 4/2020, Tổng cục Ngoại thương của Bộ đã ra quyết định áp thuế đối kháng đối với các công ty xuất khẩu từ Hoa Kỳ đến tháng 5/2022.

Hiện tại, không có cuộc điều tra nào được thực hiện về các vấn đề tự vệ. Phần lớn các cuộc điều tra trước đây được khởi xướng nhằm vào các nước xuất khẩu của Colombia, không bao gồm các nước có hiệp định thương mại tự do với Colombia, như Trung Quốc, Úc và Thổ Nhĩ Kỳ.

Là một thành viên của WTO, Colombia tuân thủ nguyên tắc thương mại tự do. Với mục đích thiết lập các biện pháp hải quan và ngoại thương khác, Colombia sử dụng Danh mục hải quan của Hệ thống hài hòa được quy định trong Nghị định 2153 năm 2016. Các nhà nhập khẩu phải trả mức thuế chung là 0%, 5%, 10% hoặc 15% và thuế VAT là 19%.

Nói chung, việc nhập khẩu hàng hóa vào Colombia không yêu cầu giấy phép hoặc ủy quyền đặc biệt , nhưng có những ngoại lệ đối với hàng hóa nhạy cảm, như máy móc và thiết bị đã qua sử dụng. Để nhập khẩu những mặt hàng này, phải xin giấy phép đặc biệt từ Ủy ban Nhập khẩu của Bộ Thương mại, Công nghiệp và Du lịch. Ngoài ra, có một số hàng hóa mà việc nhập khẩu, mặc dù không bị hạn chế, phải được một tổ chức quốc gia phê duyệt (như trong ngành thực phẩm và chăm sóc sức khỏe) để đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn nội bộ về bảo vệ người tiêu dùng, như thực phẩm, rau và thuốc.

Để duy trì và khuyến khích đầu tư trực tiếp nước ngoài và xuất khẩu, chính phủ đã sửa đổi cơ chế khu thương mại tự do thông qua Nghị định 278 năm 2021. Quy định này nhằm thúc đẩy việc thực thi mô hình khu thương mại tự do 4.0, qua đó khả năng cạnh tranh của công cụ xúc tiến đầu tư này sẽ được tối ưu hóa, dựa trên việc thúc đẩy các dự án kinh doanh đầy tham vọng nhằm vào sự tinh vi của sản xuất. Ví dụ, Nghị định mới giảm thời gian phê duyệt khu thương mại tự do mới từ 18 xuống còn 6 tháng và số lượng các yêu cầu phải đáp ứng đối với Bộ Thương mại, Công nghiệp và Du lịch từ 57 xuống còn 24. Một mức thuế thu nhập đặc biệt 20% sẽ áp dụng cho các công ty được thành lập trong khu thương mại tự do, thay vì thuế suất thuế thu nhập chung là 31%.

Trong những năm gần đây, Tổng cục Thuế và Hải quan Quốc gia đã ngày càng hỗ trợ các công ty muốn trở thành thực thể kinh tế được ủy quyền (AEO) để xuất nhập khẩu. Trạng thái AEO chứng tỏ rằng một công ty cam kết bảo vệ toàn bộ chuỗi cung ứng quốc tế, đáp ứng các điều kiện an ninh tối thiểu do chính phủ thiết lập và do đó, đảm bảo các hoạt động ngoại thương an toàn và đáng tin cậy. Lợi ích của việc trở thành AEO bao gồm thông quan nhanh hơn và thanh toán tổng hợp thuế nhập khẩu.

Vàng, khoáng sản và cà phê là những mặt hàng duy nhất bị đánh thuế xuất khẩu. Nói chung, chính phủ khuyến khích xuất khẩu hàng hóa bằng cách miễn thuế VAT khi hàng hóa được xuất khẩu.

II. Khuôn khổ pháp lý

Tuân theo hướng dẫn của WTO về các biện pháp phòng vệ thương mại, Colombia đã ban hành một số quy định để các công ty có thể yêu cầu một biện pháp (bán phá giá, trợ cấp hoặc tự vệ) trước cơ quan có thẩm quyền địa phương (Bộ Thương mại, Công nghiệp và Du lịch). Các nhà nhập khẩu, sản xuất và xuất khẩu cũng có thể tự bảo vệ trong các cuộc điều tra này.

Để bắt đầu một cuộc điều tra bán phá giá, chống trợ cấp hoặc tự vệ, bên liên quan phải yêu cầu thay mặt cho ngành bị ảnh hưởng. Ngành này phải chịu trách nhiệm về ít nhất 50% tổng sản lượng của một sản phẩm giống hệt hoặc tương tự. Nguyên đơn phải chỉ ra là thiệt hại là thiệt hại đáng kể, đe doạ thiệt hại đáng kể hay ngăn cản đáng kể sự hình thành của ngành. Yêu cầu phải được chuẩn bị phù hợp với các yêu cầu được thiết lập trong hướng dẫn do Phân khu hành nghề thương mại (Subdirectorate of Commercial Practices) quy định, với các biểu mẫu cần thiết đã được điền đầy đủ, bằng chứng và thông tin kèm theo.

Thông tin yêu cầu liên quan đến dữ liệu kinh tế, kỹ thuật và tài chính (ví dụ: mô tả về sản phẩm đang bị điều tra, xuất xứ của hàng hóa và nhà xuất khẩu, và dữ liệu chính xác về giá trị của hàng hóa đang được trợ cấp, bán phá giá hoặc đối kháng). Thông tin này phải được trình bày cùng với lập luận pháp lý đưa ra các thông lệ thị trường không công bằng, thiệt hại và đe dọa gây ra thiệt hại đáng kể. Nguyên đơn, cùng với tất cả các bên quan tâm, bao gồm Bộ Thương mại, Công nghiệp và Du lịch (cơ quan điều tra), có thể xuất trình các tài liệu và thông tin được bảo mật.

Sau khi yêu cầu được chính thức nộp trước cơ quan có thẩm quyền, thủ tục như sau.

1. Cơ quan điều tra sẽ có khoảng thời gian 15 ngày làm việc, được tính từ ngày sau ngày nộp đơn yêu cầu, để đánh giá tính chính xác và mức độ liên quan của các bằng chứng được cung cấp, để xác định xem có đủ bằng chứng để tiến hành một cuộc điều tra hay không. Nếu cần, cơ quan có thẩm quyền sẽ yêu cầu nguyên đơn cung cấp thông tin còn thiếu.
2. Nếu mở cuộc điều tra, Tổng cục Ngoại thương sẽ ra nghị quyết và đăng Công báo. Nếu không khởi xướng một cuộc điều tra, Tổng cục sẽ chấm dứt vụ việc.
3. Trong thời hạn 5 ngày kể từ khi quyết định được công bố để mở cuộc điều tra, Cơ quan điều tra phải thông báo cho các nhà nhập khẩu, nhà xuất khẩu, nhà sản xuất nước ngoài và các cơ quan đại diện ngoại giao hoặc lãnh sự của nước xuất xứ và nước xuất khẩu về thông tin này và cho biết họ có thể truy cập bảng câu hỏi được thiết kế cho cuộc điều tra ở đâu và yêu cầu thông tin về vụ việc. Trong vòng 30 ngày kể từ khi nghị quyết được công bố, các bên quan tâm nói trên phải gửi lại các bản trả lời câu hỏi đã hoàn chỉnh, kèm theo các tài liệu và bằng chứng hỗ trợ và danh sách các bằng chứng mà họ dự định trình bày trong quá trình điều tra.
4. Sau 2 tháng kể từ ngày công bố quyết định bắt đầu điều tra, Tổng cục Ngoại thương phải ra quyết định có căn cứ về kết quả điều tra sơ bộ và nếu có thể ra lệnh áp thuế tạm thời. Nghị quyết được đề cập sẽ được đăng trên Công báo.
5. Trong vòng 5 ngày kể từ khi công bố nghị quyết thông qua quyết định sơ bộ, các bên liên quan đến cuộc điều tra và những người đã chứng minh rằng họ có lợi ích hợp pháp trong cuộc điều tra, có thể yêu cầu một phiên điều trần được tổ chức giữa những người tham gia đại diện cho các lợi ích khác nhau, để trình bày các lập luận phản đối và các lập luận bác bỏ, liên quan đến các yếu tố được đánh giá trong quá trình điều tra cho đến giai đoạn sơ bộ.
6. Trong vòng 10 ngày kể từ ngày kết thúc thời hạn bằng chứng theo yêu cầu của một bên, các bên bị điều tra sẽ có cơ hội trình bày bằng văn bản các lập luận kết thúc của mình liên quan đến cuộc điều tra và phản bác các bằng chứng được cung cấp và trình bày trong quá trình này.
7. Cuộc điều tra kết thúc với một ý kiến chính thức do Ủy ban Thông lệ Thương mại đưa ra, được Tổng cục Ngoại thương thông qua bằng một nghị quyết được đăng trên Công báo. Trong vòng 5 ngày kể từ ngày công bố, nó sẽ được thông báo cho (các) nước thành viên có sản phẩm là đối tượng của việc áp biện pháp hoặc cam kết được đề cập, cũng như cho các bên khác đã bày tỏ quan tâm đến cuộc điều tra và đã cung cấp địa chỉ hoặc email của họ. Trong quá trình áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại, các bên liên quan hoặc cơ quan có thẩm quyền có thể thực hiện các hoạt động sau:
   • Kiểm tra chứng cứ: Cơ quan điều tra có thể tự mình hoặc theo yêu cầu của một bên quan tâm sẽ xem xét các chứng cứ mà mình cho là hữu ích, cần thiết và có hiệu quả đối với việc xác minh các sự kiện đã điều tra. Bằng chứng tài liệu và chứng thực sẽ được chấp nhận, cũng như bằng chứng chứng minh hoặc tình huống được cung cấp theo các quy định của Hiệp định chống bán phá giá của WTO. Thời hạn lấy bằng chứng theo yêu cầu của một bên sẽ hết hạn sau 1 tháng kể từ ngày công bố nghị quyết có quyết định sơ bộ. Mặc dù vậy, cơ quan điều tra có thể tự điều tra từ khi bắt đầu điều tra cho đến khi Ủy ban Thông lệ Thương mại đưa ra khuyến nghị cuối cùng. Cơ quan điều tra có thể yêu cầu thu thập bằng chứng và yêu cầu kiểm tra và cung cấp thông tin tại quốc gia hoặc các quốc gia xuất xứ của sản phẩm bị điều tra. Những điều đã nói ở trên không ảnh hưởng đến những gì liên quan đến các quy định về việc kiểm tra xác minh tại lãnh thổ của quốc gia xuất xứ của sản phẩm đang được điều tra.
   • Các cuộc xác minh: để xác minh thông tin nhận được hoặc để có thêm các yếu tố cần thiết cho việc rà soát hoặc kiểm tra tương ứng, cơ quan điều tra có thể thực hiện bất kỳ lúc nào các cuộc thăm dò xác minh mà được cho là có liên quan trong quá trình của cuộc điều tra và trước khi bắt đầu giai đoạn buộc tội. Quyết định và ý định thực hiện chuyến thăm xác minh, cũng như ngày và địa điểm đã thỏa thuận, phải được thông báo cho các công ty liên quan ít nhất 8 ngày trước chuyến thăm, để cơ quan điều tra có thể được thông báo về bất kỳ sự phản đối nào. Nếu không nhận được phản hồi trong khoảng thời gian này, cơ quan điều tra có thể cho rằng không có sự phản đối nào. Trước chuyến thăm, các công ty liên quan phải được thông báo về bản chất chung của thông tin cần xác minh, cũng như bất kỳ thông tin nào mà cơ quan điều tra cho rằng phải được cung cấp.
   • Thăm xác minh tại lãnh thổ của nước xuất xứ: cơ quan điều tra có thể thực hiện các kiểm tra xác minh trong lãnh thổ của nước xuất xứ của sản phẩm bị điều tra, với điều kiện phải thông báo trước cho chính phủ của nước đó và với điều kiện là không có việc phản đối xác minh. Kết quả của các chuyến thăm xác minh sẽ được cơ quan điều tra công bố cho tất cả các bên quan tâm, ngoại trừ thông tin mật.

Theo quy định của WTO, các thủ tục chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp không được kéo dài quá 5 năm, kể từ ngày nghị quyết được công bố trên Công báo. Thời hạn có thể ngắn hơn, miễn là đủ để loại bỏ thiệt hại gây ra cho ngành sản xuất trong nước bị ảnh hưởng. Nhìn chung, thuế chống bán phá giá và thuế đối kháng ở Colombia kéo dài trong 2 năm và có thể được gia hạn thêm 2 năm.

Các biện pháp tự vệ chỉ có thể được áp dụng trong khoảng thời gian cần thiết để ngăn ngừa hoặc khắc phục thiệt hại hoặc đe dọa thiệt hại nghiêm trọng, và tạo điều kiện cho việc điều chỉnh lại ngành sản xuất trong nước bị ảnh hưởng. Khoảng thời gian này sẽ không quá 4 năm, bao gồm cả thời gian mà một biện pháp tạm thời có hiệu lực.

III. Những thay đổi gần đây

Ngày 30/12/2020, các sửa đổi đã được thực hiện đối với các công cụ phòng vệ thương mại để đưa luật pháp quốc gia phù hợp với những diễn biến mới nhất trong thương mại quốc tế trong bối cảnh các thủ tục áp dụng, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông và đặc biệt là sử dụng thủ tục điện tử thông qua các ứng dụng hoặc cơ chế web, chẳng hạn như các cơ chế được quy định trong Hiệp định chống bán phá giá WTO.

Một trong những sửa đổi chính được thực hiện đối với Nghị định 1794 năm 2020 là bất kỳ công ty nào cũng có thể yêu cầu áp dụng biện pháp bán phá giá thông qua nền tảng ảo của Bộ Thương mại, Công nghiệp và Du lịch mà không cần phải xuất trình các tài liệu cho cơ quan có thẩm quyền.

Quy định mới yêu cầu các công ty yêu cầu áp thuế bán phá giá phải cung cấp hóa đơn của ít nhất 5% tổng doanh số bán sang Colombia cho Bộ Thương mại, Công nghiệp và Du lịch để chứng minh giá trị thông thường. Trước sửa đổi này, không có quy định về lượng bán hàng tối thiểu phải được cung cấp cho cơ quan có thẩm quyền. Việc sửa đổi có nghĩa là các nhà nhập khẩu và xuất khẩu đang bị điều tra hiện có một biện pháp bảo vệ hữu hiệu vì họ có thể chứng minh sự tồn tại của giá trị thông thường thông qua các tài liệu xác minh việc bán hàng được thực hiện trong nội bộ quốc gia bị điều tra (ví dụ: hóa đơn).

Ngoài ra, quy định mới rút ngắn thời gian điều tra khoảng 3 tháng (trước đây, một cuộc điều tra có thể kéo dài hơn 1 năm). Mốc thời gian mới sẽ giúp tất cả các bên liên quan có cái nhìn tổng quan rõ ràng hơn về cuộc điều tra và đi đến kết luận trong thời gian ngắn hơn.

Cuối cùng, một thay đổi đáng kể được đưa ra bởi quy định mới là Bộ Thương mại, Công nghiệp và Du lịch có nghĩa vụ giám sát vĩnh viễn các luồng thương mại đến Colombia để đánh giá khả năng tồn tại và sự phù hợp của việc tự khởi động điều tra chống bán phá giá. Như đã nêu trong quy định: 'Trong những trường hợp đặc biệt, cơ quan điều tra có thể tự tiến hành điều tra khi có đủ bằng chứng xác định sự tồn tại của thiệt hại, mối đe dọa thiệt hại hoặc sự chậm trễ đáng kể trong việc thành lập ngành sản xuất do hàng hóa nhập khẩu bán phá giá gây ra.'

IV. Những diễn biến đáng kể về mặt pháp lý và thực tiễn

Ngoài các công cụ phòng vệ thương mại, các ngành sản xuất trong nước đã yêu cầu Tổng cục Thuế và Hải quan xác minh xuất xứ và trị giá hải quan của hàng hóa nhập khẩu vào Colombia.

Các nghiệp vụ sau đây phải được thực hiện thông qua thị trường ngoại hối: xuất nhập khẩu hàng hoá; nợ nước ngoài; vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài; và các khoản đầu tư vốn của Colombia ra nước ngoài. Quy trình này bao gồm việc gửi một biểu mẫu cụ thể, tùy thuộc vào hoạt động sẽ được thực hiện, cho một ngân hàng tài chính hoặc thương mại ở Colombia hoặc sử dụng tài khoản ngân hàng ở nước ngoài đã đăng ký với ngân hàng trung ương Colombia. Theo đó, đây đã trở thành một vấn đề thực tế mà các nhà nhập khẩu phải đối mặt trong các cuộc điều tra khi thực hiện một biện pháp phòng vệ, chẳng hạn như trị giá hải quan và trị giá của các khoản thanh toán ở nước ngoài, không chỉ trước Bộ Thương mại, Công nghiệp và Du lịch mà còn trước Tổng cục Thuế và Hải quan.

V. Tranh chấp thương mại

Không thể kháng cáo quyết định áp đặt các biện pháp thương mại bất lợi của Bộ Thương mại, Công nghiệp và Du lịch. Ngoài ra, trong nước không có tòa án chuyên trách về các tranh chấp hải quan. Tuy nhiên, bất kỳ bên quan tâm nào cảm thấy rằng hành động hành chính gây ra thiệt hại kinh tế có thể yêu cầu vô hiệu hóa và thiết lập lại các quyền của họ trước các tòa án tư pháp Colombia.

Bên liên quan phải gửi kháng cáo trong vòng 4 tháng kể từ khi được thông báo quyết định của Bộ. Quyết định của tòa án sẽ phụ thuộc vào những gì đã được kiểm tra và chứng minh trong quá trình này; do đó, không thể đưa ra các luận cứ hoặc bằng chứng mới chưa được phân tích trong quá trình điều tra ban đầu. Vì có thể kháng cáo quyết định đầu tiên do một thẩm phán ở Colombia đưa ra, nên có thể mất tới 8 năm để đưa ra quyết định cuối cùng trong một vấn đề tư pháp.

Ngoài ra, Bộ Thương mại, Công nghiệp và Du lịch có thể thu hồi quyết định bất kỳ lúc nào, nếu chứng minh được rằng quyết định đó rõ ràng là vi phạm Hiến pháp hoặc pháp luật. Tỷ lệ thành công của một thực thể hủy bỏ quyết định của chính mình là thấp.

Tháng 11/2019, Liên minh châu Âu đã yêu cầu tham vấn với Colombia trước WTO về thuế chống bán phá giá đối với khoai tây chiên đông lạnh từ Bỉ, Đức và Hà Lan. Xuất khẩu khoai tây chiên đông lạnh từ 3 nước thành viên sang Colombia lên tới 23 triệu euro trong năm 2016. Các mức thuế, áp vào tháng 11/2018 trong thời hạn 2 năm, nhắm vào hầu hết (85% hoặc 19,3 triệu euro) đối với khoai tây chiên đông lạnh xuất khẩu của EU đến Colombia và chịu mức thuế bổ sung khoảng 3% đến 8%. EU cho rằng các biện pháp này không phù hợp với luật WTO, cả về nội dung và thủ tục. Các biện pháp này đưa ra một số lo ngại, đặc biệt là liên quan đến bán phá giá, thiệt hại, quan hệ nhân quả và các quyền thủ tục.

VI. Triển vọng

Các thủ tục phòng vệ thương mại ở Colombia đang diễn ra sôi nổi, và tình hình hiện tại liên quan đến covid-19 và tình trạng khẩn cấp kinh tế có thể kích hoạt các cuộc điều tra mới, không chỉ về các vấn đề bán phá giá mà còn về các biện pháp đối kháng và tự vệ. Do các quy định mới, chính phủ quốc gia có thể tự khởi xướng bất kỳ cuộc điều tra nào nếu có đủ bằng chứng để xác định sự tồn tại của thiệt hại, mối đe dọa hoặc sự chậm trễ đáng kể trong việc hình thành ngành sản xuất trong nước do hàng nhập khẩu được bán phá giá hoặc được trợ cấp. Do đó, cần phải xem xét chặt chẽ các cuộc điều tra mới và để tất cả các bên quan tâm (nhà nhập khẩu, nhà xuất khẩu và nhà sản xuất) nhận thức được bất kỳ sự áp đặt nào có thể ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày của họ.

Ngoài ra, một cuộc cải cách thuế mới ở Colombia có thể được thực hiện trong nửa cuối năm 2021 để tránh thất thu thuế thêm. Điều này có nghĩa là các công ty sẽ cần được tổ chức và lập kế hoạch cho các công cụ mới mà họ có thể hưởng lợi, một số công cụ liên quan đến hải quan và các vấn đề thương mại quốc tế, như các chế độ khu thương mại tự do và các FTA. Những cơ chế này cho phép các công ty có cơ cấu thuế và hải quan hiệu quả để hoạt động tại Colombia.