Danh sách cảnh báo sản phẩm có nguy cơ bị áp dụng biện pháp chống lẩn tránh, gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp hoặc biện pháp phòng vệ thương mại (cập nhật đến tháng 7 năm 2021)

1. Gỗ dán từ nguyên liệu gỗ cứng (hardwood plywood) xuất khẩu sang Hoa Kỳ

Các mã HS tham khảo: 4412.31, 4412.32, 4412.33, 4412.34, 4412.94, 4412.99

Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ tăng nhanh từ 33,4 triệu USD năm 2016 lên 322,2 triệu USD năm 2019. Riêng trong năm 2019, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đã tăng 63,7% so với năm 2018. Trong giai đoạn 12 tháng từ tháng 8/2020 đến tháng 7/2021, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đạt 455,3 triệu USD. Tốc độ tăng trưởng đã giảm, chỉ còn tăng 26,1% so với cùng kỳ năm trước, tuy nhiên kim ngạch nhập khẩu từ Việt Nam vẫn chiếm tới 25% tổng kim ngạch nhập khẩu của Hoa Kỳ.

Hoa Kỳ đã chính thức áp thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với sản phẩm tương tự nhập khẩu từ Trung Quốc kể từ tháng 11 năm 2017. Tháng 10 năm 2019, Cơ quan Hải quan và Bảo vệ biên giới Hoa Kỳ thông báo chính thức điều tra lẩn tránh thuế (evasion) đối với một số công ty Hoa Kỳ nhập khẩu gỗ dán từ Việt Nam. Tháng 6 năm 2020, Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã khởi xướng điều tra lẩn tránh biện pháp PVTM (circumvention) đối với toàn bộ sản phẩm gỗ dán nhập khẩu từ Việt Nam. Hiện tại, DOC đang gia hạn thời gian ban hành kết luận đến tháng 4 năm 2022

Bên cạnh đó, tháng 10 năm 2020, Cơ quan Đại diện Thương mại Hoa Kỳ đã khởi xướng điều tra về tình hình nhập khẩu và sử dụng gỗ nguyên liệu được khai thác và buôn bán bất hợp pháp tại Việt Nam. Để giải quyết quan ngại của Hoa Kỳ, ngày 01 tháng 10 năm 2021, Việt Nam đã ký thỏa thuận với Hoa Kỳ cam kết tăng cường kiểm soát nguồn gốc và chuỗi cung ứng gỗ, mở rộng thị trường xuất khẩu, cải thiện thể chế quản lý rừng, giải quyết tình trạng khai thác và thương mại gỗ trái phép.

2. Tủ gỗ (Wooden cabinets and vanities) xuất khẩu sang Hoa Kỳ

Các mã HS tham khảo: 9403.40, 9403.60

Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đã tăng mạnh từ 913 triệu USD năm 2018 lên 1,37 tỷ USD năm 2019 (tăng 50%). Trong giai đoạn 12 tháng từ tháng 8 năm 2020 đến tháng 7 năm 2021, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam tiếp tục tăng 69,5% so với cùng kỳ năm trước lên gần 2,9 tỷ USD. Tỷ trọng nhập khẩu từ Việt Nam trong tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ chiếm 34% trong giai đoạn tháng 8 năm 2020 đến tháng 7 năm 2021.

Hoa Kỳ chính thức áp dụng thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với các sản phẩm tương tự nhập khẩu từ Trung Quốc kể từ tháng 02 năm 2020.

Với tốc độ tăng trưởng cao và chiếm tỷ trọng lớn trong tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ, tồn tại khả năng Hoa Kỳ khởi xướng điều tra về PVTM hoặc lẩn tránh thuế đối với mặt hàng tủ gỗ nhập khẩu từ Việt Nam.

3. Ghế sofa có khung gỗ (Seats with wooden frames, upholstered) xuất khẩu sang Hoa Kỳ

Mã HS tham khảo: 9401.61

Kim ngạch của Việt Nam đã tăng nhanh từ 819 triệu USD năm 2018 lên 1,4 tỷ USD năm 2019 và 2,1 tỷ USD năm 2020. Trong giai đoạn 12 tháng từ tháng 8 năm 2020 đến tháng 7 năm 2021, kim ngạch của Việt Nam lên đến 3,27 tỷ USD, tăng 94,2% so với cùng kỳ năm trước. Tỷ trọng nhập khẩu từ Việt Nam trong tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ đã tăng từ 33% năm 2019 lên 41% trong giai đoạn tháng 8 năm 2020 đến tháng 7 năm 2021.

Mặt hàng này nằm trong danh sách các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc đang bị Hoa Kỳ áp thuế 25%.

Với tốc độ tăng trưởng cao và chiếm tỷ trọng lớn trong tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ, tồn tại khả năng Hoa Kỳ khởi xướng điều tra PVTM hoặc lẩn tránh thuế đối với mặt hàng ghế sofa nhập khẩu từ Việt Nam.

Một sản phẩm tương tự là ghế bọc đệm ghế bọc đệm dùng trong sinh hoạt có mã HS 9401.40, 9401.61 và 9401.71 có xuất xứ từ Việt Nam cũng đã bị Ca-na-đa khởi xướng điều tra CBPG, CTC vào tháng 12 năm 2020. Ngày 03 tháng 8 năm 2021, cơ quan điều tra Ca-na-đa đã ban hành kết luận điều tra cuối cùng, theo đó xác định biên độ phá giá của các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu Việt Nam là từ 9,9% đến 179,5%, và biên độ trợ cấp từ 0% đến 5,5%. Tổng mức thuế CBPG và CTC dự kiến mà các doanh nghiệp Việt Nam phải nộp là từ 9,9% đến 185% tùy từng doanh nghiệp.

4. Đá nhân tạo (Quartz surface products) xuất khẩu sang Hoa Kỳ

Mã HS tham khảo: 6810.99

Trong năm 2019, nhập khẩu đá nhân tạo của Hoa Kỳ từ Việt Nam tăng gấp 2,5 lần so với năm 2018, từ 46,3 triệu USD lên 118,2 triệu USD. Đặc biệt từ thời điểm tháng 6 năm 2019 sau khi biện pháp CBPG và CTC chính thức được áp dụng với sản phẩm của Trung Quốc, nhập khẩu đá nhân tạo từ Việt Nam đã tăng rất mạnh. Trong giai đoạn 12 tháng từ tháng 8 năm 2020 đến tháng 7 năm 2021, kim ngạch của Việt Nam đạt 272,4 triệu USD, tăng 66,2% so với cùng kỳ năm trước. Tỷ trọng nhập khẩu từ Việt Nam trong tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ đã tăng từ 15% năm 2019 lên 17,5% trong giai đoạn tháng 8 năm 2020 đến tháng 7 năm 2021.

Hoa Kỳ đã áp dụng biện pháp chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với sản phẩm tương tự của Trung Quốc, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ. Kim ngạch xuất khẩu của Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ sang Hoa Kỳ trước khi bị áp dụng biện pháp chống bán phá giá còn thấp hơn kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam nên rất có khả năng trong tương lai gần Hoa Kỳ sẽ tiếp tục điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp hoặc điều tra lẩn tránh biện pháp PVTM đối với sản phẩm đá nhân tạo của Việt Nam.

5. Gạch men (ceramic tile) xuất khẩu sang Hoa Kỳ

Các mã HS tham khảo: 6907.21, 6907.22, 6907.23, 6907.30, 6907.40

Kim ngạch xuất khẩu mặt hàng gạch men của Việt Nam sang Hoa Kỳ đang có xu hướng tăng nhanh, từ 269 nghìn USD năm 2018 lên tới 2,8 triệu USD năm 2019. Trong giai đoạn 12 tháng từ tháng 8 năm 2020 đến tháng 7 năm 2021, kim ngạch của Việt Nam đã đạt 20,2 triệu USD. Tuy nhiên, tỷ trọng nhập khẩu từ Việt Nam trong tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ mới chỉ chiếm 1,01%.

Hoa Kỳ đã chính thức áp dụng thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với sản phẩm tương tự nhập khẩu từ Trung Quốc kể từ tháng 4 năm 2020.

Dự báo xuất khẩu gạch men của Việt Nam sang thị trường Hoa Kỳ sẽ tiếp tục tăng nhanh trong giai đoạn tới trong bối cảnh xuất khẩu gạch men của Trung Quốc sang Hoa Kỳ giảm mạnh vì bị áp thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp. Vì vậy, cần giám sát việc cấp giấy chứng nhận xuất xứ và khai báo xuất xứ và tiếp tục theo dõi nguy cơ bị điều tra chống lẩn tránh thuế và các biện pháp PVTM đối với mặt hàng này.

6. Xe đạp điện (Electric bicycles) xuất khẩu sang Hoa Kỳ, EU

Mã HS tham khảo: 8711.60

Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU đã tăng từ 74 triệu Euro năm 2018 lên 87,5 triệu Euro năm 2019 và giảm nhẹ xuống còn 83,6 triệu Euro năm 2020. Trong giai đoạn 12 tháng kể từ tháng 6 năm 2020 đến tháng 5 năm 2021, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU đạt 46,4 triệu EUR, giảm 41,6% so với giai đoạn cùng kỳ năm trước.

Trong giai đoạn 12 tháng từ tháng 8 năm 2020 đến tháng 7 năm 2021, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ đạt 30,1 triệu USD, tăng 28% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, tỷ trọng nhập khẩu từ Việt Nam trong tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ còn thấp, mới chỉ chiếm 2,4% trong giai đoạn tháng 8 năm 2020 đến tháng 7 năm 2021.

Xe đạp điện của Trung Quốc đang bị thị trường EU áp thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp và bị thị trường Hoa Kỳ áp thuế 25% theo Mục 301 Luật Thương mại 1974. Trong thời gian qua, thông qua việc đưa mặt hàng này vào danh sách cảnh báo, các cơ quan chức năng của Việt Nam đã tăng cường công tác kiểm tra giám sát và ngăn chặn một số trường hợp doanh nghiệp kê khai không chính xác về xuất xứ đối với sản phẩm xe đạp điện.

7. Ống đồng (Seamless refined copper pipe and tube) xuất khẩu sang Hoa Kỳ, Hàn Quốc

Mã HS tham khảo: 7411.10; 7407.10; 7419.99; 8415.90

Kim ngạch nhập khẩu ống đồng của Hoa Kỳ từ Việt Nam đã tăng từ 38 triệu USD năm 2015 lên 146 triệu USD năm 2019. Trong giai đoạn 12 tháng từ tháng 8 năm 2020 đến tháng 7 năm 2021, kim ngạch của Việt Nam đạt 102,3 triệu USD, giảm 33,2% so với cùng kỳ năm trước. Tỷ trọng nhập khẩu từ Việt Nam trong tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ cũng giảm còn 15% trong giai đoạn tháng 8 năm 2020 đến tháng 7 năm 2021.

Mặt hàng ống đồng của Trung Quốc bị Hoa Kỳ áp thuế chống bán phá giá từ tháng 10 năm 2010.

Ngày 20 tháng 7 năm 2020, Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã khởi xướng điều tra chống bán phá giá đối với ống đồng nhập khẩu từ Việt Nam. Ngày 27 tháng 6 năm 2021, Hoa Kỳ đã công bố kết luận cuối cùng về phá giá, theo đó Bộ Thương mại Hoa Kỳ xác định ống đồng nhập khẩu từ Việt Nam bán phá giá tại Hoa Kỳ với biên độ 8,35%.  Trên cơ sở kết luận của DOC, ngày 19 tháng 7 năm 2021, Ủy ban thương mại quốc tế Hoa Kỳ khẳng định có thiệt hại nghiêm trọng do nhập khẩu ống và ống đồng tinh chế liền mạch từ Việt Nam.

Mặc dù mặt hàng ống đồng bị áp dụng mức thuế chống bán phá giá là 8,35% nhưng mức thuế này thấp hơn đáng kể so với mức thuế chống bán phá giá mà Hoa Kỳ áp dụng đối với ống đồng nhập khẩu từ Trung Quốc (đa số các công ty Trung Quốc bị áp dụng mức thuế 36,05% hoặc 60,85%). Do vậy, vẫn tồn tại nguy cơ lẩn tránh thuế đối với mặt hàng ống đồng.

Mới đây, ngày 08 tháng 10 năm 2021, Ủy ban Thương mại Hàn Quốc (KTC) đã tiếp nhận Hồ sơ yêu cầu điều tra chống bán phá giá đối với sản phẩm ống đồng có xuất xứ từ Việt Nam và Trung Quốc. Sản phẩm ống đồng bị cáo buộc bán phá giá có mã HS 7411.10.0000 (theo hệ thống HS của Hàn Quốc). Trong thời hạn 2 tháng từ khi nhận Hồ sơ yêu cầu, KTC sẽ xem xét việc khởi xướng điều tra và thông báo công khai cho các bên liên quan.

8. Vỏ bình ga (Steel propane cylinders) xuất khẩu sang Hoa Kỳ

Mã HS tham khảo: 7311.00

Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đã tăng từ 30.000 USD năm 2018 lên 3 triệu USD năm 2019. Trong giai đoạn 12 tháng từ tháng 8 năm 2020 đến tháng 7 năm 2021, kim ngạch của Việt Nam tiếp tục tăng 158,2% so với cùng kỳ năm trước, đạt 17,8 triệu USD. Tỷ trọng nhập khẩu từ Việt Nam trong tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ tiếp tục tăng lên đến 5% trong giai đoạn từ tháng 8 năm 2020 đến tháng 7 năm 2021.

Hoa Kỳ đã chính thức áp dụng thuế chống bán phá giá đối với sản phẩm tương tự nhập khẩu từ Trung Quốc kể từ tháng 8 năm 2019.

Mặc dù tỷ trọng nhập khẩu từ Việt Nam chưa lớn nhưng cần kiểm tra, xác minh thêm khả năng gian lận xuất xứ, lẩn tránh biện pháp PVTM đối với mặt hàng này.

9. Ghim đóng thùng (Carton-closing staples) xuất khẩu sang Hoa Kỳ

Mã HS tham khảo: 7317.00, 8305.20

Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đã tăng từ 98.000 USD năm 2018 lên 1,9 triệu USD năm 2019. Trong giai đoạn 12 tháng từ tháng 8 năm 2020 đến tháng 7 năm 2021, kim ngạch của Việt Nam tiếp tục tăng lên đến 21,5 triệu USD. Tỷ trọng nhập khẩu từ Việt Nam trong tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ đã tăng từ 7% năm 2019 lên 14,5% trong giai đoạn tháng 8 năm 2020 đến tháng 7 năm 2021.

Hoa Kỳ đã chính thức áp dụng thuế chống bán phá giá đối với sản phẩm tương tự nhập khẩu từ Trung Quốc từ tháng 3 năm 2018.

Kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam bắt đầu có sự tăng trưởng nhanh cùng với sự suy giảm mạnh trong kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc. Hiện tại, nhập khẩu từ Việt Nam bắt đầu chiếm một tỷ trọng đáng kể trong tổng nhập khẩu từ Hoa Kỳ. Do đó, bên cạnh hoạt động giám sát việc cấp giấy chứng nhận xuất xứ và khai báo xuất xứ cần tiếp tục lưu ý khả năng bị điều tra áp dụng biện pháp PVTM đối với mặt hàng này.

10. Gỗ thanh và viền dải gỗ được tạo dáng liên tục (Wood mouldings, millwork products) xuất khẩu sang Hoa Kỳ

Mã HS tham khảo: 4409.10, 4409.22, 4409.29

Mặt hàng gỗ thanh và viền dải gỗ được tạo dáng liên tục mới được bổ sung vào Danh sách cảnh báo. Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam bắt đầu có dấu hiệu tăng từ tháng 11 năm 2020. Trong giai đoạn 12 tháng từ tháng 8 năm 2020 đến tháng 7 năm 2021, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đạt 23,8 triệu USD, tăng 121,6% so với cùng kỳ năm trước. Nhập khẩu từ Việt Nam chiếm 1,5% trong tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ trong giai đoạn tháng 8 năm 2020 đến tháng 7 năm 2021.

Mặc dù tỷ trọng của Việt Nam trong tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ còn thấp nhưng Hoa Kỳ đã áp dụng biện pháp chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với mặt hàng tương tự của Trung Quốc từ tháng 12 năm 2020 với mức thuế suất tương đối cao (thuế chống bán phá giá thấp nhất là 33,87%, thuế chống trợ cấp thấp nhất là 20,56%) nên cần giám sát việc cấp giấy chứng nhận xuất xứ và khai báo xuất xứ đối với mặt hàng này để ngăn chặn các hành vi gian lận có thể xảy ra nhằm hưởng lợi từ chênh lệch thuế.

11. Pin năng lượng mặt trời (Solar panels) xuất khẩu sang Hoa Kỳ

Mới đây, ngành sản xuất pin năng lượng mặt trời của Hoa Kỳ đã nộp hồ sơ tới Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) đề nghị điều tra chống lẩn tránh biện pháp chống bán phá giá (CBPG) và chống trợ cấp (CTC) đối với sản phẩm pin năng lượng mặt trời có xuất xứ từ Việt Nam, Ma-lai-xi-a và Thái Lan.

Sản phẩm bị điều tra trong vụ việc này là nhóm sản phẩm pin năng lượng mặt trời có mã HS 8501.61.0010, 8507.20.80, 8541.40.6015, 8541.40.6025, và 8501.31.8010 (theo hệ thống HS của Hoa Kỳ).

Theo cáo buộc trong đơn yêu cầu điều tra, các doanh nghiệp tại Việt Nam, Ma-lai-xi-a và Thái Lan nhập khẩu nguyên liệu sản xuất là tế bào và mô-đun quang điện silicon từ Trung Quốc để sản xuất ra pin năng lượng mặt trời xuất khẩu sang Hoa Kỳ. Nguyên đơn cho rằng hoạt động sản xuất này không tạo ra giá trị gia tăng đáng kể và cần được xem là hành vi lẩn tránh biện pháp PVTM theo quy định pháp luật của Hoa Kỳ. Mặt hàng pin năng lượng mặt trời đang bị Hoa Kỳ áp dụng mức thuế chống bán phá giá từ 15,85% đến 238,95% và thuế chống trợ cấp từ 11,97-15,24% đối với hàng hóa có xuất xứ từ Trung Quốc kể từ tháng 12 năm 2017. Đồng thời, kể từ tháng 02 năm 2018, mặt hàng này cũng đã bị Hoa Kỳ áp dụng biện pháp tự vệ chung đối với hàng hóa có xuất xứ từ tất cả các nước, trong đó có Việt Nam. Biện pháp tự vệ quy định lượng hạn ngạch pin năng lượng mặt trời nhập khẩu hàng năm vào Hoa Kỳ từ tất cả các quốc gia là 2,5 gigawatt/năm đối với tế bào quang điện. Nhập khẩu trong hạn ngạch không chịu phải chịu thuế tự vệ nhưng nhập khẩu vượt quá hạn ngạch sẽ phải chịu mức thuế tự vệ từ 15-30%. Đối với mô-đun quang điện, Hoa Kỳ áp dụng thuế nhập khẩu bổ sung trong 04 năm với mức thuế bằng mức ngoài hạn ngạch với tế bào quang điện.

Đây là mặt hàng mới được đưa vào Danh sách cảnh báo, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam bắt đầu tăng từ tháng 6 năm 2019. Trong giai đoạn 12 tháng từ tháng 8 năm 2020 đến tháng 7 năm 2021, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đạt 1,7 tỷ USD, tăng 6% so với cùng kỳ năm trước. Nhập khẩu từ Việt Nam chiếm 23% trong tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ trong giai đoạn tháng 8 năm 2020 đến tháng 7 năm 2021. Tính riêng 7 tháng đầu năm 2021, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ đạt 1,01 tỷ USD trong khi cả năm 2020, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ đạt 1,67 tỷ USD.